Vaporwave Nedir?

12 Mayıs 2022

Zamanın başlangıcından beri insanlar için kültürel gelişim yaşanıyor. Bugün de durum değişmiş değil. Her birimiz için farkında olsak da olmasak da yaşayan, benimsenen ve beslenen kültürler varlığını hissettirmeye devam ediyor. Bu engin denizlerde beraber yüzelim diye senin için Vaporwave kavramını anlatmaya karar verdik. Bu kültürün doğuşundan etkisine, gelişim döngüsündeki kırılmalardan gelecek tahminlerine kadar ne varsa, işte karşında!

Vaporwave temelde melankolik estetiğin bir yansıması olarak var olmuş ve evrimini hale sürdüren alt kültürlerden biri. Elbette işin çetrefilli kısmını anlaman için en kolay yolları sunacağız ama senin de hafiften üst kültür ürünlerine göz atmanda fayda var. Çünkü bu iki kavram arasında derin bir ilişki bulunuyor.

80’lerin ve 90’ların milyonları içine alan üst kültür hareketleri, müzik video akımları, melankolik sanat ürünleri gibi pek çok unsur; Vaporwave kültürüyle tanışman için omuz desteği sağlayabilir. O halde zihninde bu devasa alt kültür için koca bir yer açmanın vakti geldi, hazırsan başlayalım!

Vaporwave Tarihi

Milenyum çağı “ha geldi, ha geliyor” derken aslında 80’li yılların ortalarından itibaren mini bir milenyum yaşanmaya başlamıştı. O zamanın sahip olduğu tüm kültür elementleri, yenilikçi ve fütüristik bir yaklaşımla nostaljiden koşar adım uzaklaşıyordu. Dönemin yeni nesil temsilcileri elbette ilk önce sanat camiasından çıktı ve üretimleriyle toplulukları peşinden sürüklemeye başladı. Pek çok akım, bakış açısı, konsept, ürün alışkanlığı ve nice dönem ürünü kendine has görünmez bir patent edindi.

vaporwave-tarihi

Bugün bile “80’s, 90’s” diye söz ettiğimiz nostaljik hareket, ürün, konsept, vizyon ve misyon değerleri aslında o dönemlerin en’leriydi. Şimdi diyeceksin ki “Vaporwave bu dönemleri mi yaşatıyor?” Aslında bu soruna hem evet hem de hayır yanıtını şöyle tereyağından kıl çeker gibi veririz ama önce; akımın tarihini tanımana eşlik edelim. Bu kısma kadar olayın elbette geçmiş dönem en’leri ve vizyonuyla ilişkili olduğunu anlamışsındır. Fakat Vaporwave alt kültürü fiilen hangi noktada ve nasıl başladı biraz bundan söz edelim.

2011 yılında internet müzik türlerinden biri olarak yolculuğu başlayan Vaporwave konsepti; aslında Lil takma adlı bir DJ’in punk modasıyla gönül eğlendirdiği bir olay sonrası bambaşka bir hale evrildi. Çünkü bu alay etme hareketi Vaporwave gibi dijital ürünler yoluyla Seapunk tarzı alt kültürlerin yaratılmasına yeşil ışık yaktı. Bu ilk tepkimeyle ortaya çıkan alt kültürlerin sayısı, türü, hedefi ya da mesajı gittikçe çoğaldı ve internet ürünlerinin tüm alanlarına hızla yayılmaya başladı.

Vaporwave Felsefesi & Estetiği

Geçmiş dönemlerin hatırı sayılır estetik anlayışından beslenen bir kaynak, bugünün imkanları ve bakış açısıyla dans ederse ne olur? Bizce bu sorunun yanıtı olabilecek her cümle, Vaporwave estetiği ve felsefesinin tanımında yer alabilir. Bunun sebebi Vaporwave akımının yeni bir tür olarak eskinin tadını, eski ürünlerle de yeniliğin zevkini yansıtması.

Özellikle 80’li ve 90’lı yıllara ait görseller, oyun konseptleri, dizi karakterleri, cıvıltılı renk hastalığı, Yunan heykeline duyulan ilgi patlaması ve daha nice ürün bugün dijital ortam üretiminin bir parçası haline geldi. Bir müzik türü olarak yola çıkan Vaporwave de sayısız üretim alanında bu bakış açısıyla meyvelerini vermeye başladı.

vaporwave-felsefesi-seapunk

Seapunk alt kültürünün mimarı konumundaki bu akım elbette pek çok üretim alanına etki etti ama en çarpıcı ürünler dijital görsel ve müzik alanında hayat buldu. Felsefi açıdan sahip olduğu misyon ve hedef vizyonu gereği Vaporwave ürünlerinin neredeyse tamamında topluma yabancılaşma mesajı ve kapitalizmin insanlığı yozlaştıran yüzünü görebilirsin.

Şimdiden sonra söyleyeceğimiz her şey aslında Vaporwave konseptinin evrilişiyle ilgili olacak. Çünkü başlangıçta bir müzik akımı olarak ortaya çıkan ancak daha sonra ilgilendirdiği alanlar bir çığ gibi büyüyen bu akım; zamanla sahip olduğu felsefi bakışları da değiştirdi. İlk zamanlar güçlü bir kapitalizm karşıtlığı bu akımın ana unsuruydu. Fakat gel gör ki zamanla accelerationism yani “hızlandırmacılık” adı verilen tüketim kavramı Vaporwave üretim alışkanlıklarının tam ortasına düşüverdi!

Hızlandırmacılık genel olarak bir kavram veya döngünün tüketilmesi için direnmek veya yok edilmesi için çaba göstermek yerine onu sürekli şekilde kullanarak son noktaya ulaşmasını sağlamaktır. Yani kapitalizmi “yuhalamak” ya da düşmanlığını yapmaktansa onun son noktaya gelmesi için tüketim çılgınlığı başlatmak ve onu bitik duruma getirmek isteyenler oldu. Peki Vaporwave kapitalizm kavramına karşı duruşunu hızlandırmacılık vizyonuyla aşmayı planlarken, sence istenen şeyler oldu mu? Bu soruya da herkesin farklı bir yanıtı var.

Görsel Sanatlarda Vaporwave Akımı

Özellikle grafik tasarımcılar için en işlevsel akımlardan biri haline gelen Vaporwave; çeşitli konseptlerin ortaya çıkışını delice besledi desek yeridir. Görsel sanatların yalnızca grafik üretimlerinden ibaret olmadığı alanları için bu akımın bir karşılığı olmadı mı? Elbette oldu, ancak özellikle NFT gibi özgün içeriklerin bu tarz akımlardan etkilendiği ürünler dijital camianın en rağbet edilen kategorisini oluşturuyor.

vaporwave-gorsel-sanatlar

Vintage tasarımların havada uçuştuğu ancak gelecekçi teknolojilerin bile bu ürünler üzerinde denendiği üretimler; meraklıları için çok şey ifade ediyor. Vaporwave kültürünü yansıtan her ürünün, özellikle görsel sanat kategori ürünlerinin alıcısı da üreticisi de oldukça fazla.

Yüksek rağbet devam ettiği sürece varlığını sürdürmeye devam edeceği de belli olan Vaporwave için şimdiden bir tahminde bulunmak kahinlik olur ancak yine de bir tahminimiz yok değil. Nostaljik beresinin altında fütüristik bir beyin taşıyan bu akımın Seapunk benzeri sayısız alt kültürü görsel sanatlar için de ortaya çıkaracağına, biz de pek çok kişi gibi kesin gözüyle bakıyoruz.

Müzikte Vaporwave Akımı

Son yılların en hızlı aktarılan konseptlerinden biri olarak Vaporwave yalnızca amatör müzisyenler arasında yayılmanın ötesine geçti. Çünkü R&B’den Hip-Hop’a kadar pek çok türde müzik yapan dünyaca ünlü sanatçı için bu konsepti yansıtmak önemli bir hal aldı. Kanye West’den tut da Justin Bieber’a dek milyonlara seslenen pek çok müzisyen artık üretimlerini Vaporwave ruhuyla yapıyor!

vaporwave-muzik

Kültürlerin gelişimi ve değişimi yalnızca insanların fiziksel yaşantısıyla sınırlı değil. Gördüğün gibi dijital dünyanın da kendine has kültür faaliyetleri ve evrimi söz konusu. Aktif bir kullanıcı olarak bu akım ve kültürlerden haberdar olmak, yeni nesil teknolojileri etkin kullanmak adına oldukça önemli. Bunu en nitelikli şekilde yapabilmen için tüm değişimleri en ince ayrıntısına kadar anlatmaya kararlıyız! Yani Vaporwave yazımız yalnızca bir başlangıç, daha niceleri de senin için yolda!

Dijital dünyanın kültür patlamalarından söz ettik, sıra geldi finansal teknolojide bomba etkisi yaratan Ozan SuperApp’i anlatmaya! İhtiyacın olan her an, nerede olursan ol para transferi yapabileceğin, QR kod ile ödemeden oyun kodu alımlarına kadar sayısız hizmet sunan Ozan SuperApp; Cashback kampanyalarıyla da kazançlarını artırabileceğin süper bir SuperApp! Sen de Ozan SuperApp’i indir, yeni nesil finansal servislerin en değerli akımına katıl!

Ozan Business ve SuperApp özellikleri, işlem limitleri ve kampanyaları, ülkeler arasında farklılık gösterebilir.